بررسی چندشکلی ژنوتیپ‌های مرکبات با استفاده از نشانگر مولکولی رپید

شناسایی تنوع ژنتیکی و روابط خویشاوندی، برای دست‌یابی به ارقام مطلوب در مرکبات مهم و ضروری است. در این پژوهش از نشانگرRAPD جهت تعیین تنوع ژنتیکی میان 29 ژنوتیپ مرکبات استفاده شد. 19 آغاز‌گر استفاده شده تعداد 248 باند چند شکل ایجاد گردید که بیشترین باند تکثیر شده 19 عدد و مربوط به آغازگر OPA-07 بود، در حالیکه آغازگر 05-OPA با هشت باند کمترین قطعات چندشکل را نشان داد. متوسط تعداد باند چند‌‌‌‌شکل برای هر آغازگر 13 باند بر‌آورد گردید. آنالیز داده‌ها توسط نرم افزار NTsys با استفاده از ضریب تشابه جاکارد، میزان تشابه محاسبه شده بر اساس باندهای چند‌شکل را در دامنه‌ای از 14/0 تا 97/0 با میانگین تشابه 62/0 نشان داد. تجزیه خوشه‌ای بر پایه ماتریس تشابه جاکارد و با روش UPGMA صورت گرفت. بر اساس تجزیه‌ خوشه ای، در ضریب تشابه 49/0 ژنوتیپ‌های مرکبات مورد مطالعه به پنج گروه تقسیم شدند. بر اساس ماتریس تشابه، کمترین شباهت (14/0) مربوط به دو ژنوتیپ پوملو و نارنگی محلی و بیشترین شباهت (97/0) مربوط به دو تیپ طبیعی ناشناخته G74 وG73 بود. با بررسی دندروگرام نشان داده شد که پوملو و نارنگی به عنوان گونه‌های حقیقی مرکبات در خوشه‌های مجزا قرار دارند. تعیین تنوع‌ ژنتیکی در مرکبات، اطلاعات مفیدی را برای برنامه‌های به‌نژادی، انتخاب و حفظ ارقام فراهم می کند.